nasz DOM

ZoRo · Miejscowosc: Warszawa

http://niedziela.pl/artyk...ist-Edyty-Stein
Ostatni list Edyty Stein

Na podstawie listu s. Teresy Benedykty od Krzy�a do matki przeoryszy w Echt, 6 sierpnia 1942 r. z obozu Drenthe – Westerbork, z baraku nr 36

Kochana Matko
Jutro o �wicie
Transport wyjedzie
na wsch�d
Przy�lij po�czochy
R�aniec koce
Brewiarz i krzy�
Mo�e s�l

Kochana Matko
W obozie lato
A noce s� zimne
jak �mier�
Mierz� jej suknie
�cieram �zy trupie
Jej? Moje?
B�g tylko wie

Przesuwam w palcach
Twardy koralik
Wo�am nad ziemi�
Przez noc
Do Matki Kr�la
�yda i Boga
W r�aniec wplatam
Nasz los

Reklama

Gdy b�l otumania
Zi�b studzi cia�o
My�l wlecze
Na samo dno
Biegn� za Mari�
Tamt� z Magdali
Przez pusty ogr�d
I noc

Pachnie kardamon
Migda�y Anio�
Os�ania skrzyd�em
M�j krok
A gr�b jest pusty
W �rodku ogrodu
Maria Uczniowie
I On

Kochana Matko
Nie p�acz
To minie
Poci�g dojedzie
Na czas
Do gard�a wedrze si�
Szloch sinym dymem
Wzbije si� w niebo
M�j g�os

Cyklon w komorze
Tak wsi�knie w cia�o
I we�mie w siebie
M�j byt
Cho� Bogu b�dzie
Serce p�ka�o
Oddam Mu krew
Sw� i my�l

Powtarzam R�y
�e to za nar�d
�e to za
Pokole� p�acz
�e trzeba twarz�
W twarz m�nie stan��
Jak stan�� Jezus
M�j Pan

On przecie� te� by�
�ydem i za nich
Odda� sw�j �ywot
Na krzy�
Nie b�j si� Matko
M�dl si� za nami
To pewnie
Ostatni list

Wiersz pochodzi ze zbioru „Poczt�wki z miasta spotka�”

ZoRo · Miejscowosc: Warszawa

https://opoka.org.pl/biblioteka/T/TS/salwator_2010_pelniej_04.html
ks. Tomasz Tr�bacz
By� cz�owiekiem pe�niej w my�li Edyty Stein

�yciorys
Edyta Stein (1891—1942)

Edyta urodzi�a si� 12 pa�dziernika 1891 roku we Wroc�awiu (w�wczas miasto le�a�o w granicach Niemiec), jako jedenasta i ostatnia c�rka �ydowskiego ma��e�stwa. W wieku dw�ch lat zosta�a osierocona przez ojca, a jej liczna rodzina by�a wychowywana z m�dro�ci� przez matk�, kobiet� g��boko religijn� i mocno przywi�zan� do �ydowskiej tradycji. Edyta by�a jednak dziewczynk� niezale�n� i o szczeg�lnie b�yskotliwej inteligencji. W wieku oko�o pi�tnastu lat porzuci�a wiar�, w kt�rej zosta�a wychowana, gdy� nie dawa�a jej ona poczucia wiary w opiek� Boga. Przez ca�y okres m�odzie�czy sk�ania�a si� do kultu prawdy (rozumianego jako rozw�j poznania) oraz do obrony godno�ci kobiety. Ucz�szcza�a na uniwersytet, ze wzgl�du na p�e� stanowi�c przypadek do�� rzadki w tamtych czasach. By�a tak�e jedyn� kobiet� w rodzinnym mie�cie, kt�ra zapisa�a si� na wydzia� filozofii. Wkr�tce przenios�a si� do Getyngi, prawdziwego miasta uniwersyteckiego, gdzie dosz�o do pierwszego, wa�nego w jej �yciu spotkania — spotkania z filozofem Edmundem Husserlem, tw�rc� fenomenologii.

Pozostaj�c pod wra�eniem uczciwej surowo�ci my�li mistrza, obroni�a pod jego kierunkiem dyplom z najwy�szymi ocenami, omawiaj�c w swojej pracy problem „Einf�hlung”, kt�ry to termin mo�emy przet�umaczy� jako „wczucie”. Husserl powa�a� j� tak bardzo, �e uwa�a� j� za gotow� do obj�cia katedry, a kiedy Edyta zosta�a przeniesiona do Fryburga, wybra� j� na sw� asystentk�. Edyta musia�a porz�dkowa� ogromn� ilo�� manuskrypt�w i notatek stenograficznych, kt�re powierza� jej mistrz.

W pewnym li�cie z roku 1917 Edyta napisa�a: „Ostatnim wynalazkiem mistrza jest to, �e, przede wszystkim, musz� pozosta� z nim a� do czasu, gdy wyjd� za m��, nast�pnie, �e mog� wzi�� za m�a wy��cznie m�czyzn�, kt�ry tak�e stanie si� jego asystentem — dotyczy to r�wnie� dzieci. Pe�nia nieszcz�cia!”

Zas�ug� Husserla, cz�owieka bardzo wymagaj�cego, by�o to, �e szkoli� w�asnych uczni�w wed�ug zasady: „Zu den Sachen” — trzeba powr�ci� do rzeczy, powr�ci� do fenomenu tak, jak si� on prezentuje.

Tej szczeg�lnej wierno�ci intelektowi nie mog�a realizowa� Edyta, sama nie b�d�c przez ni� dotkni�ta, wewn�trznie naznaczona — r�wnie� przez pewne szczeg�lne „fenomeny”.

Niekt�re bardziej znacz�ce to: pewne interesuj�ce studium na temat Ojcze nasz w j�zyku starogerma�skim; spotkanie z fascynuj�c� osobowo�ci� Maxa Schelera — genialnego, ale nieuporz�dkowanego neokonwertyty; w ko�cu dwa lata do�wiadcze� na froncie w czasie pierwszej wojny �wiatowej jako siostra Czerwonego Krzy�a — co spowodowa�o jej kontakt z cierpieniem. Wszystkie te fakty pozwoli�y jej odkry� fenomen religijny.

W czasie lata roku 1921 Edyta by�a przez do�� d�ugi okres go�ciem nawr�conego na protestantyzm zaprzyja�nionego ma��e�stwa Conrad-Martius. Pewnego wieczoru, kiedy oboje ma��onkowie musieli wyjecha�, pozostawili jej do dyspozycji w�asn� bibliotek�. Oto relacja o tym, co si� przydarzy�o: „Bez wybierania, wzi�am pierwsz� ksi��k�, kt�ra wpad�a mi w r�ce. By� to wielki tom, kt�ry nosi� tytu�: �ycie �wi�tej Teresy z Avila, napisane przez ni� sam�. Zacz�am czyta�, a wkr�tce lektura tak mnie poch�on�a, �e nie mog�am jej przerwa�. Gdy zamkn�am ksi��k�, powiedzia�am sobie oto jest prawda!”161.

Na lekturze sp�dzi�a ca�� noc; rankiem posz�a do miasta, aby kupi� katechizm i mszalik, przestudiowa�a go dog��bnie i po kilku dniach uda�a si� na pierwsz� w swoim �yciu msz� �wi�t�.

Nic nie pozosta�o dla niej niejasnego. M�wi�a: „zrozumia�am ka�d� najmniejsz� ceremoni�”. Na koniec posz�a do ksi�dza, do zakrystii, i po kr�tkiej rozmowie poprosi�a go o chrzest. Po dok�adnym egzaminie, ksi�dz zorientowa� si�, �e nie ma �adnej prawdy wiary, kt�ra nie by�aby jej znana. Chrzest zosta� ustalony na Nowy Rok, tj. 1922, i z tej okazji otrzyma�a imi� Teresa.

Przej�cie na now� wiar� oznacza�o g��bokie rozdarcie zwi�zku pomi�dzy Edyt� i jej matk�, kt�ra nie by�a w stanie zrozumie� decyzji c�rki. Rozdarcie to musia�o dalej w spos�b tajemniczy pog��bi� si� i wzm�c, kiedy Edyta zdecydowa�a si� na wst�pienie do zakonu karmelita�skiego w Kolonii. Zanim to nast�pi�o, od 1928 do 1931 roku uczestniczy�a w licznych kongresach i by�a proszona o prowadzenie konferencji w Kolonii, Fryburgu, Bazylei, Wiedniu, Salzburgu, Pradze, Pary�u. Ostatecznie, w roku 1932, otrzyma�a docentur� w M�nster w Wy�szym Instytucie Germa�skim Pedagogiki Naukowej. Nie up�yn�� jeszcze rok od jej nominacji, gdy Hitler zosta� Kanclerzem Rzeszy i nakaza� usuwanie �yd�w ze wszystkich urz�d�w publicznych. 25 lutego 1933 roku Edyta poprowadzi�a sw�j ostatni wyk�ad.

By� to �wi�ty Rok Odkupienia, a wiadomo�ci o nazistowskich prze�ladowaniach �yd�w zacz�y przybiera� na sile. Nic ju� nie trzyma�o jej w �wiecie, i z tego powodu otrzyma�a pozwolenie na wst�pienie do zakonu karmelita�skiego, gdzie przyj�a imi� Teresa Benedykta od Krzy�a.

Za klauzur� �y�a pokornie, jak wszystkie inne siostry, kt�re nic nie wiedzia�y o jej s�awie ani zdolno�ciach, i os�dza�y j� wy��cznie na podstawie jej trudno�ci w pracach manualnych. Prze�o�eni s�dzili jednak, �e jej zdolno�ci winny zosta� docenione i poprosili, aby kontynuowa�a — stosownie do nowego stylu �ycia monastycznego i modlitwy — dzia�alno�� naukow�. W 1938 roku, ze wzgl�du na nasilenie rasizmu, pomy�lano o ratowaniu Edyty poprzez przeniesienie j� do holenderskiego zakonu w Echt. Uda�a si� tam razem ze swoj� siostr� R�, kt�ra przesz�a za ni� na wiar� katolick� i oczekiwa�a, by tak�e wst�pi� do zakonu.

W roku 1939 wybuch�a druga wojna �wiatowa. Prze�o�eni poprosili Edyt�, aby napisa�a ksi��k� o my�lach i do�wiadczeniach �wi�tego Jana od Krzy�a, kt�rego okr�g�� rocznic� narodzin w�a�nie obchodzono. Pos�usznie i z rado�ci�, spe�ni�a nakaz, tytu�uj�c dzie�o: Wiedza Krzy�a (Scientia Crucis).

W roku 1942 zacz�y si� masowe deportacje �yd�w. Episkopat holenderski zaprotestowa� przeciwko temu i otrzyma� zapewnienie, �e nikt nie tknie tych �yd�w, kt�rzy przeszli na katolicyzm. To jednak biskupom katolickim nie wystarczy�o i w li�cie, kt�ry 26 lipca zosta� odczytany we wszystkich ko�cio�ach, oficjalnie pot�pili oni wywozy.

27 lipca, w odwecie, Komisarz Rzeszy sporz�dzi� tajn� instrukcj�:

„Widz�c, �e biskupi katoliccy zaanga�owali si� w t� spraw�, i niestety nie mo�na ich osobi�cie dotkn��, wszyscy �ydzi katolicy do ko�ca tygodnia zostan� deportowani. Nie b�dziemy liczy� si� z �adn� interwencj� z ich strony”.

2 sierpnia mia�a miejsce pierwsza deportacja. W�wczas niewielu jeszcze wiedzia�o, �e deportacj� winno si� w rzeczywisto�ci nazywa� ludob�jstwem. Tego samego dnia, u drzwi zakonu w Echt zjawi�o si� Gestapo, aby zaaresztowa� „�ydowsk� zakonnic�”. Pozosta�o jej niewiele minut . Na jej stole Wiedza Krzy�a jest prawie uko�czona; dzie�o doprowadzi�a do chwili, w kt�rej opisuje �mier� �w. Jana od Krzy�a. Ostatnie s�owa Edyty, kt�re s�ysza�y wsp�siostry, skierowane by�y do przestraszonej R�y: „Chod�, idziemy cierpie� za nasz lud”. W kr�tkim czasie, przed przewiezieniem do O�wi�cimia, siostry otrzyma�y od Edyty telegram zaadresowany do prze�o�onej, w kt�rym prosi, �eby zaniecha� wysi�k�w, kt�re zosta�y podj�te w celu jej uwolnienia. By�o tam napisane:

„Nie mo�na naby� wiedzy Krzy�a inaczej, jak tylko podejmuj�c naprawd� ci�ar Krzy�a. Mia�am co do tego wewn�trzne przekonanie do pierwszego momentu i powiedzia�am sobie w g��bi mojego serca: witaj Krzy�u, moja jedyna nadziejo...