nasz DOM

ZoRo · Miejscowosc: Warszawa

http://www.przegladpowsze...iadz-xxi-wieku/
Ksi�dz XXI wieku| Ankietakomentarze

Kim jest wsp�czesny ksi�dz – w relacjach ze �wieckimi, z prze�o�onymi, jako m�czyzna? W czym czuje si� niezrozumiany? Jak prze�ywa swoj� samotno��? Jakich ksi�y dzi� potrzebujemy? Odpowiadaj� m.in.: abp K. Nycz, bp A. D�ugosz, W. Oszajca SJ, J. G�ra OP, A. Dymna, s. M. Chmielewska, Z. Miko�ejko.

1.

Abp Kazimierz Nycz

Jak si� Ksi�dz Arcybiskup czuje w roli podw�adnego, kt�ry ma jednego prze�o�onego?

Ja zawsze czu�em si� w kap�a�stwie lepiej, gdy mia�em nad sob� wielu prze�o�onych. Jak zaczyna�em t� drog�, wiedzia�em, �e prze�o�onym jest rektor seminarium, drugim by� proboszcz, kolejnym biskup. Im wy�ej si� idzie w s�u�bie ko�cielnej, tym mniej ma si� prze�o�onych, ale zakres odpowiedzialno�ci, kt�r� w duchu zasady pomocniczo�ci trzeba spe�nia� z innymi lud�mi, staje si� du�o wi�kszy. I my�l�, �e by�em znacznie spokojniejszy i du�o bardziej szcz�liwy, gdy mia�em jasno zarysowane pole pracy duszpasterskiej, za kt�r� odpowiada�em, czy by�a to praca w kurii, w Wydziale Katechetycznym, czy praca z klerykami, kt�rych uczy�em teologii. Im miej prze�o�onych, a w moim przypadku s� to tylko papie� i oczywi�cie Pan B�g, tym spokoju jest mniej. Po d�ugim pontyfikacie Jana Paw�a II, kt�ry nas Polak�w troch� „rozpu�ci�”, za Benedykta XVI nast�pi� powr�t do normalno�ci.

Gdy pierwszy podpisywa�...
........

2.

bp Antoni D�ugosz

Jak wygl�daj� moje relacje ze �wieckimi i prze�o�onymi?

Pos�uga duszpasterska pozwala na kontakt z r�nymi grupami laikatu. Spotykam si� z nimi z okazji wizytacji parafii, rekolekcji, misji, a tak�e sprawuj�c funkcje szafarza sakramentu bierzmowania. Prze�amuj� barier� dystansu, jaki zauwa�am podczas tych spotka�. Moja bezpo�rednio�� w wypowiedziach otwiera mo�liwo�ci dzielenia si� ze �wieckimi problemami parafii oraz odpowiedzialno�ci� za Ko�ci�. Wydaje si�, �e laikat w niewielkim procencie uto�samia si� z Ko�cio�em oraz brakuje mu odpowiedzialno�ci za to wszystko, czym �yje wsp�lnota Ko�cio�a. W pewnym wymiarze odpowiadaj� za to niekt�rzy duszpasterze obawiaj�cy si� powierza� laikatowi r�ne zadania dla dobra Ko�cio�a. Du�y wp�yw na o�ywienie czynnego udzia�u ludzi �wieckich w �yciu wsp�lnot parafialnych maj� grupy rozwijaj�cej si� Akcji Katolickiej na terenie naszego kraju oraz wsp�lnoty charyzmatyczne.

Pami�tam wsp�prac� z moimi trzema proboszczami podczas wikariackiego duszpasterzowania. Seminaryjna formacja ukaza�a mi warto�� pos�usze�stwa wobec decyzji proboszcz�w. Z sentymentem wspominam wsp�prac� z proboszczami, kt�rzy na r�wni z wikariuszami uczestniczyli w s�u�bie parafii, zach�cali do aktywnego podejmowania tw�rczych duszpasterskich dzia�a�, szukania nowych dr�g ewangelizacji. Obecnie jako biskup pomocniczy jestem pozytywnie odbierany przez mego biskupa diecezjalnego. Mo�e zaskakuj� go nowymi pos�ugami, lecz spotykam si� z wyj�tkow� wyrozumia�o�ci� z jego strony. My�l�, �e nawzajem si� uzupe�niamy w s�u�bie diecezji i Ko�cio�a w Polsce.

Jak Ksi�dz prze�ywa swoj� m�sko��, potrzeb� bycia ojcem, samotno�� ?

Pos�ug� ksi�dza traktuj� jako misj� ojca, kt�ry swoj� mi�o�ci� i zatroskaniem obejmuje ludzi w r�nym wieku, w zale�no�ci od realizowanej pos�ugi. Z tym wi��e si� duchowa oraz materialna troska o nich. Wcze�niej wsp�lnota parafialna, a obecnie diecezjalna, stanowi� dla mnie autentyczn� rodzin�. Zaj�ciom pozadiecezjalnym tak�e towarzyszy powy�sze nastawienie. Naczelnym has�em mojego �ycia jest przes�anie �w. Paw�a: „By� wszystkim dla wszystkich, by przynajmniej niekt�rych doprowadzi� do Chrystusa”.

Jako wikariusz opr�cz katechetycznej pos�ugi zajmowa�em si� grupami ministranckimi, wokalnymi, teatralnymi oraz g�uchoniemymi. Jako biskup duszpasterzuj� w�r�d narkoman�w i alkoholik�w. Wielo�� r�norodnych pos�ug zape�nia wiele godzin. Rzadko odczuwam samotno��, a cz�sto t�skni� za wolnymi godzinami, kt�re po�wi�cam na modlitw�, s�uchanie muzyki, obejrzenie filmu, pisanie kaza� czy ksi��ek.

Przychodz� chwile refleksji nad problemem ojcostwa, lecz rekompensuj� je niesieniem pomocy w rozwi�zywaniu problem�w dzieciom, m�odzie�y, z kt�rymi zwracaj� si� do mnie oni sami czy te� ich rodzice.

Co Ksi�dzu przeszkadza w stereotypowym obrazie duchownego? W czym czuje si� Ksi�dz najbardziej niezrozumiany?

Niepokoj� si�, gdy ksi�dz ogranicza swoj� pos�ug� do funkcji szafarza sakrament�w �wi�tych oraz urz�dnika w parafialnym biurze, a tak�e gdy parafia staje si� jedynie instytucj� wykonuj�c� r�ne pos�ugi. Dlatego, wizytuj�c parafie, uwra�liwiam ksi�y na tworzenie �wietlic z szerokim wachlarzem k�ek zainteresowa� dla dzieci i m�odzie�y, by dom parafialny stawa� si� domem rodziny parafialnej. Przypominam tak�e, by wszystkie stany w Ko�ciele obj�� katechez� parafialn�. Opr�cz tradycyjnej pos�ugi biskupiej, poszukuj�c nowych dr�g ewangelizacji, bior� udzia� w programach telewizyjnych dla dzieci, prowadz� audycje radiowe w ramach mojej specjalizacji biblijno-katechetycznej, pisz� ksi��ki dla duszpasterzy, dzieci i ich rodzic�w, nagrywam piosenki adresowane g��wnie do dzieci, prowadz� parafialne rekolekcje, misje, koncerty wokalne, duszpasterzuj� w�r�d narkoman�w i alkoholik�w. Nie wszystkie z wymienionych pos�ug akceptuj� niekt�rzy duchowni, a r�wnie� i �wieccy. Najwdzi�czniejszymi odbiorcami moich dzia�a� pozostaj� na pierwszym miejscu dzieci oraz narkomani i alkoholicy.

Bp Antoni J�zef D�ugosz, biskup pomocniczy cz�stochowski, duszpasterz os�b z problemem narkotykowym, tw�rca domu dla tych�e „Betania” i Krajowy Duszpasterz Ochotniczych Hufc�w Pracy.

3.

Jan G�ra OP

Jak wygl�daj� moje relacje ze �wieckimi?

Odpowiadam najpierw sam sobie, ale tak�e innym: Jak najbardziej pozytywnie. Nigdy nie uleg�em chorobie nieufno�ci wobec �wieckich, nigdy nie zamkn��em si� do tego stopnia w klasztorze, by �wiecki by� dla mnie zagro�eniem, wzbudza� nieufno��. Lubi� i ceni� obecno�� i wsp�prac� z nimi. Przynosz� nowe spojrzenie, nowe rozwi�zania, �wie�o�� problem�w i zaanga�owania. Lubi�, jak si� anga�uj� w Ko�ciele, w duszpasterstwie.

Mam bowiem �wiadomo��, �e ich miejsce w Ko�ciele nie ja wyznaczam i nie ja wskazuj�, gdzie maj� stan�� czy usi��. Oni to miejsce maj� przez fakt chrztu �w., wi�c nie mam si� co wynosi�, zarz�dza�, dyrygowa�. To, �e zajmuj� miejsce w prezbiterium, a nie w nawie przypomina mi, �e mam s�u�y� Ludowi Bo�emu obs�uguj�c dwa sto�y, St� S�owa Bo�ego i St� Eucharystii.

Mam do �wieckich zaufanie. Z nimi dokona�em sporo. Hermanice, Jamna, Lednica. To du�e przystanki. Bez nich by�oby to wszystko niemo�liwe. W zasadzie s� to w ca�o�ci dzie�a �wieckich. M�j wk�ad jest wy��cznie religijn� pos�ug�. Pos�uga i zaanga�owanie �wieckich stworzy�y baz� dla mojej pos�ugi duszpasterskiej, wykreowa�y dla mnie instrument duszpasterski.

�wieccy torowali mi drog�, przygotowywali miejsce, w��czali mikrofony, podawali szklank� wody lub strawy, niekiedy tego ostatniego w nadmiarze. �wieccy stawiali mi wymagania, to oni zrodzili mnie do ojcostwa w wierze i wymagali sta�ej kondycji apostolskiej. Widz� wyra�nie, jak s� razem ze mn� Ko�cio�em Chrystusa. Im zale�y na mnie, tak ja mnie na nich. Stworzyli�my wzajemno��, wi�zi, relacje. Nie jeste�my sobie oboj�tni. Cz�sto im bardziej zale�y na mnie ni� mnie samemu na sobie. Ile� oni rozwi�zali moich spraw, ile� ponie�li ci�ar�w! �wieccy pokazuj� mi drog� po�r�d tego �wiata, ja natomiast staram si� pokazywa� im drog� do nieba.

Jak wygl�daj� moje relacje z prze�o�onymi?

Odpowiadam bez wahania: Dobrze, a nawet bardzo dobrze. Zar�wno prowincja�owie, jak i przeorzy obdarzali mnie zaufaniem i zrozumieniem. Ja nikomu nigdy nic nie zabiera�em. Sam stwarza�em przestrze� do zagospodarowania, wspomniane ju� Hermanice, Jamna, Lednica. �yj� swoim �yciem, nie cudzym. Nie wcinam si� mi�dzy w�dk� a zak�sk�. Nie komentuj� pracy wsp�braci. Mo�e to wygodne, ale nie mam si�y na takie zaj�cia. Przed ponad 30 laty prze�o�eni pos�ali mnie do pracy z m�odzie��, wi�c pos�ucha�em i uwierzy�em, �e to jest wola Bo�a w stosunku do mnie. R�ny by� stopie� zrozumienia mojej pos�ugi u r�nych prze�o�onych, bywa�o, �e wi�em si� z b�lu, ale wiedzia�em, �e ogie� musi przepali� moje ambicje i egocentryzm, je�li naprawd� chc� s�u�y� Panu. Bywa�o, �e by�em marginalizowany ze swoj� prac� i dokonaniami. Kilkadziesi�t tysi�cy nad Lednic� bywa�o niczym w r�nych sprawozdaniach, tak jak i ja bywa�em nikim. Nikt te� mi nie dzi�kowa� za prac�. Ale i ja podzi�kowa� nie oczekiwa�em.

Otrzyma�em rado�� i satysfakcj� przez sam fakt uczestniczenia, a tak�e poczucie sensu i wiele razy b�ogos�awie�stwo Jana Paw�a II, kt�re bywa�o mocniejsze ni� trudno�ci i przeciwno�ci. Jak pot�ne bywa�o jego b�ogos�awie�stwo, niech �wiadczy o�rodek i ko�ci� na Jamnej czy dzie�o Lednicy. Pod wp�ywem tego b�ogos�awie�stwa rozrzucone ceg�y i kamienie stawa�y si� murem, niezrozumienie przemienia�o si� w �yczliwo��, w ch�� pomocy i uczestnictwo.

Jednym s�owem, nie mog� narzeka�, a nawet musz� si� pochwali� wspania�ymi relacjami z prze�o�onymi wsp�bra�mi skracaj�cymi dystans mi�dzy nami ze wzgl�du na moje dzie�a i zaanga�owanie apostolskie.

Co znaczy bycie m�czyzn� w moim �yciu?

Pytanie to dopada mnie w wieku 61 lat i po ponad 30 latach pracy duszpasterskiej w�r�d m�odzie�y. W tym wieku prawdziwy m�czyzna jest ju� dziadkiem, wdowcem, emerytem lub bliskim emerytury. Ja jako� nie rozpoznaj� si� w tych kategoriach.

Dalej m�odzie� zwraca si� do mnie: ojcze. Dalej czuj� si� po�lubiony Ko�cio�owi i nie zamierzam tych za�lubin zrywa�. Dalej trwam z tymi, dla kt�rych jestem ojcem, i kt�rzy rodz� si� ze mnie dla kr�lestwa, uwa�aj�c, by rodz�c si� ze mnie, ani na chwil� nie przestawali by� sob�. M�odzie� jest w moim �yciu „niechcianym dzieckiem”, kt�re przynios�o mi najpi�kniejsz� mi�o��. Brzmi to dzisiaj jak kokieteria. Pisz�c „niechciane dziecko”, nam na my�li fakt, �e nigdy wcze�niej nie chcia�em, ani nie przewidywa�em dla siebie duszpasterskiej pracy z m�odzie��.

By� m�czyzn� w kap�a�stwie, to wej�� w „promieniowanie ojcostwa”, bo ojciec nie mo�e zrobi� krzywdy w�asnemu dziecku, chyba jaki� kazirodca. „Promieniowanie ojcostwa” zawdzi�czam kard. Wojtyle, a p�niej Janowi Paw�owi II. Jego tekst pod tym tytu�em sta� si� moim podstawowym, obok Ewangelii, scenariuszem. Ojcostwo, to zwyci�stwo „bycia dla drugiego” nad „byciem dla siebie”.

Cudem jest i stale si� zdumiewam tym faktem, jak to jest, �e, nie maj�c dzieci, mam przecie� dzieci i to cz�sto bardziej ni� ci, kt�rzy je maj�. A wszystko to dokonuje si� moc� wiary. Trwam w zdumieniu. To, �e oni, to jest m�odzie�, przychodzi do mnie i staje blisko, wcale mnie nie podnieca, ale bardzo wzrusza.

By� ojcem dla innych, to znaczy by� dla nich bardziej ni� dla siebie samego. Nie jestem sam, jestem z nimi. Drzwi mojego pokoju s� zawsze otwarte na o�cie�. Lubi�, jak s� ze mn�. Cz�sto odk�adam swoje, by realizowa� ich pro�by, potrzeby… Nie jestem zatem razem. Razem idziemy do Domu Ojca. Im zale�y na mnie, mnie na nich. Zrodzi�a si� wzajemno��.

Co najbardziej mi przeszkadza w stereotypie duchownego?

Najbardziej przeszkadza mi jego nieczytelno��, brak jednoznaczno�ci, cz�sto styl bycia oraz j�zyk czy manieryczny spos�b m�wienia. Szczeg�lnie razi mnie to u m�odych kap�an�w, kt�rzy bezmy�lnie wchodz� w poetyk�, kt�ra wydaje si� �atwym schronieniem daj�cym bezkarno�� i bezpiecze�stwo. Na sw�j j�zyk trzeba zapracowa�.

Postawa kap�an�w, trybun�w ludowych, odziedziczona w spadku po pokoleniach jest dzisiaj trudna do zaakceptowania. Cz�owiek nosz�cy si� zbyt pewnie, m�wi�cy podniesionym i uroczystym g�osem, zachowuj�cy si� jakby stale przebywa� na scenie czy ambonie podziwiany i oklaskiwany jest po prostu niesmaczny. Ale i przeciwie�stwo zakompleksia�ego duchownego, skrzywionego, uni�onego i nadskakuj�cego jest jeszcze bardziej niestosowne. Z�oty �rodek autentyzmu i normalno�ci, czytelno�ci i znaczenia.

Nie znosz� napuszonego stylu, napuszonego j�zyka. J�zyka nie swojego. To si� czuje i to jest niezno�ne. Nie znosz� tupetu i pewniactwa oraz chowania si� za utarte slogany pozornie znosz�ce odpowiedzialno�� za wyg�aszan� wypowied� lub post�powanie.

To nie jest �atwe, gdy stale przebywa si� w zasi�gu promieniowania warto�ci najwy�szych....