nasz DOM

ZoRo · Miejscowosc: Warszawa

http://www.deon.pl/religi...e-do-emaus.html
W drodze do Emaus
Stanis�aw Biel SJ

Obecnie istniej� trzy lokalizacje Jezusowego Emaus: Amwas, al-Qubeibeh i Abu Gosh. Wszystkie po�o�one s� od kilku do kilkudziesi�ciu kilometr�w na zach�d od Jerozolimy. Najbardziej wiarygodne wydaj� si� dwie pierwsze.

Emaus - Amwas posiada tradycj� potwierdzon� przez Orygenesa, Euzebiusza z Cezarei i Hieronima. Le�y 30 kilometr�w od Jerozolimy (160 stadi�w). W roku 70 Tytus obdarzy� je tytu�em "Nicopolis" ("miasto zwyci�skie"). W trakcie wykopalisk odkryto tu zabudowania z okresu hellenistycznego i rzymskiego oraz �lady monumentalnego ko�cio�a i baptysterium z III wieku. Kolejn� bazylik� wzniesiono w okresie bizantyjskim; zachowa�y si� z niej mozaiki posadzkowe z motywami fauny i flory, baptysterium w formie krzy�a greckiego oraz zatarte napisy greckie. Pod posadzk� znajdowa�y si� groby. Po zburzeniu bazyliki przez Samarytan w 529 roku, odbudowali j� krzy�owcy, znacznie pomniejszaj�c. Popad�a jednak w ruin� po wyj�ciu krzy�owc�w z Ziemi �wi�tej. Wsp�czesny klasztor zbudowali Sercanie.

Emaus - al-Qubeibeh (arab. "Kopu�ka") po�o�one 11 kilometr�w od Jerozolimy (60 stadi�w), jest obecnie niewielk� wiosk� arabsk�. Wykopaliska pozwoli�y odkry� przedmioty i zabudowania wskazuj�ce, �e teren by� zabudowany od III wieku p.n.e. do czas�w bizantyjskich. Do dzi� zachowa�y si� fragmenty Via Apia ��cz�ce Emaus z Jerozolim�. Jednak w okresie bizantyjskim nie kojarzono tego miejsca z biblijnym Emaus. Uczynili to dopiero krzy�acy, buduj�c ko�ci�, niewielki zamek i hospicjum dla pielgrzym�w. Zabudowania krzy�ackie uleg�y zniszczeniu; natomiast obecny ko�ci�, nawi�zuj�cy architektonicznie do �redniowiecza, zosta� wzniesiony w roku 1901 przez franciszkan�w. W lewej nawie znajduje si� prostok�tna budowla, kt�r� tradycja �redniowieczna uto�samia z domem Kleofasa.

Zatrzymajmy si� przez chwil� w Emaus - Al-Qubeibeh przy obrazie przedstawiaj�cym wieczerz� w Emaus, znajduj�cym si� ponad "domem Kleofasa", aby wys�ucha� relacji �ukasza o spotkaniu uczni�w z Jezusem zmartwychwsta�ym (�k 24, 13-35).

Dwaj uczniowie Jezusa zmierzaj�cy do Emaus to �ukasz i Kleofas, kt�rzy s�yszeli s�owa Marii Magdaleny, Jana, Piotra o zmartwychwstaniu, ale je zlekcewa�yli i odeszli. Wcze�niej "przeszli szko�� Jezusa". S�yszeli s�owa o b�ogos�awie�stwach i mi�o�ci, ale r�wnie� o zgorszeniu z powodu krzy�a. Po �mierci Jezusa opuszczaj� Jerozolim�, w kt�rej doznali rozczarowania i frustracji, prze�yli ogrom cierpienia. Tutaj rozpierzch�y si� ich nadzieje i oczekiwania.

�w. �ukasz pisze, �e w drodze rozmawiali i rozprawiali z sob�. W oryginale greckim u�yte s� s�owa: "k��cili si�, dyskutowali nami�tnie" (C. M. Martini). S� to wi�c ludzie zranieni w swoich nadziejach i oczekiwaniach. W drodze nie tylko komentuj� wydarzenie, ale czyni� sobie r�wnie� nawzajem wyrzuty. "Dlaczego wszystko si� rozpad�o? Kto jest winien"?

Gdy Jezus zbli�a si� do nich, zatrzymuj� si� smutni. Ich smutek wyp�ywa z dw�ch �r�de�: z samotno�ci po stracie Jezusa i z frustracji �yciowych. Obaj czekali z t�sknot� na Mesjasza. Rozpoznali Go w Jezusie z Nazaretu. Z Nim zwi�zali swoje �ycie, opu�cili rodziny, domy, zabezpieczenia. Wraz ze �mierci� Jezusa przychodzi �wiadomo��, �e budowali na piasku.

�ukasz i Kleofas uciekaj� od wsp�lnoty Aposto��w, w kt�rej byli trzy lata. Zawarli przyja�nie, z�yli si� wzajemnie, mieli si� na kim oprze�. Tworzyli rodzin�. Po �mierci Jezusa rodzina, wsp�lnota rozpada si�. Ka�dy odchodzi w swoj� stron�. Z punktu widzenia psychologicznego jest to postawa zrozumia�a. W chwili wielkiej pora�ki pragnie si� uciec od miejsca, kt�re j� przypomina, chce si� zmieni� otoczenie, by m�c zapomnie� , by ukoi� b�l i rozgoryczenie.

Jezus, staj�c na drodze uczni�w, zach�ca ich, by przedstawili sw�j punkt widzenia, by sami nazwali swoje negatywne uczucia i do�wiadczenia: C� to za rozmowy prowadzicie z sob� w drodze? Zaproszeni opowiadaj� swoj� histori� �ycia, nieudanego, ich zdaniem, powo�ania; opowiadaj� o nadziejach, jakie wi�zali z Jezusem, a tak�e o pog�oskach zwi�zanych z pustym grobem. Zamkni�ci w swoim smutku, uczniowie czuj� si� s�uchani i akceptowani przez Nieznajomego. Jest to pierwszy krok wyzwolenia z b�lu i beznadziei. Jezus pozwala uczniom wypowiedzie� si� do ko�ca.

W rozmowie z Jezusem uczniom brakuje jednak obiektywizmu. Patrz� na �ycie i s�owa Jezusa w kontek�cie dramatycznych wydarze�, jakie prze�yli. �mier� Mistrza jest dla nich absolutn� kl�sk�, czym�, co nie powinno si� nigdy zdarzy�. Uczniowie nie widz� �adnej iskierki nadziei.

Reakcja Jezusa jest do�� ostra: O nierozumni, jak nieskore s� wasze serca do wierzenia we wszystko, co powiedzieli prorocy! Czy� Mesjasz nie mia� tego cierpie�, aby wej�� do swej chwa�y? Przyczyn� rozgoryczenia uczni�w jest zamkni�cie w sobie, brak otwarto�ci na S�owo Bo�e i brak zaufania Jezusowi. S� smutni, zawiedzeni, rozczarowani, poniewa� ich serca s� nieskore do wierzenia, zamkni�te na Bo�y plan zbawienia, na s�owa prorok�w, s�owa Pisma. Chc� mierzy� wszystko swoj� miar�, miar� chwa�y. Trudno im przyj��, �e miara Boga jest inna. Jest ni� tak�e cierpienie i krzy�.

Gdy droga uczni�w osi�gn�a sw�j cel, dotarli do Emaus, Jezus okazywa� jakoby mia� i�� dalej. Jezus pierwszy do��czy� si� do uczni�w, nawi�za� z nimi dialog, jednak nie narzuca im swej obecno�ci, zostawia wolno��. Uczniowie nalegaj�, by Jezus przyj�� ich zaproszenie i go�cin�: Zosta� z nami, gdy� ma si� ku wieczorowi i dzie� si� ju� nachyli�. Jezusowe s�owa prawdy i wyzwolenia tworz� stopniowo now� atmosfer�. �ukasz nie pisze, �e uczniowie uwierzyli natychmiast. Natomiast jako pierwszy skutek wymienia ust�pienie agresji; s� go�cinni, otwarci. Negatywne uczucia, emocje ucich�y, rozpoznane i rozja�nione przez obecno�� Jezusa.

Jezus przyjmuje zaproszenie na wieczerz�. Jako go�� ma pierwsze�stwo i przywilej �amania chleba. W czasach Jezusa �amanie chleba by�o gestem rytualnym i nale�a�o do g�owy rodziny. Jezus wykonuje cztery czynno�ci: bierze chleb, odmawia b�ogos�awie�stwo, �amie go i podaje uczniom. Gesty te, specyficzne dla Jezusa, by�y znane �ukaszowi i Kleofasowi i one otworzy�y im oczy. U�wiadomili sobie, �e ten W�drowiec jest Cz�owiekiem, kt�ry sprawi� im wiele rado�ci i nadziei, ale tak�e wiele cierpienia i b�lu. Egzegeci s� dzi� zgodni, �e wsp�lnym posi�kiem w Emaus by�a Eucharystia, kt�ra odt�d stanie si� uprzywilejowanym sposobem trwania w obecno�ci Jezusa Zmartwychwsta�ego.

Po spotkaniu przy posi�ku - Eucharystii uczniowie odzyskali nadziej�. Ich �ycie nabiera od nowa sensu i znaczenia. W tej samej godzinie wyruszaj� z powrotem w t� sam� uci��liw� i niech�tnie przemierzon� ju� drog�; wracaj� do Jerozolimy. Wr�ci� do Jerozolimy, oznacza podj�� krzy�, zdecydowa� si� na na�ladowanie Jezusa w cierpieniu. Jerozolima nie budzi ju� w uczniach l�ku ani trwogi. Jest nie tylko miejscem ukrzy�owania, ale r�wnie� zmartwychwstania.

W Jerozolimie uczniowie dziel� si� prze�yt� rado�ci�, daj� �wiadectwo wiary. Odnajduj� wsp�lnot�, kt�ra przyjmuje ich do swego grona i potwierdza prawdziwo�� wiary. Ko�ci� jest miejscem spotkania wszystkich uczni�w Zmartwychwsta�ego: Gdzie s� dwaj albo trzej zebrani w moje imi�, tam jestem po�r�d nich (Mt 18, 20). Tam, gdzie jest braterska wsp�lnota, gdzie jest do�wiadczenie Boga i rado�� dzielenia si� tym do�wiadczeniem, jest obecny Duch Zmartwychwsta�ego Jezusa.