nasz DOM

Abuna Zygmunt · Abuna Zygmunt Miejscowosc: Aleppo

Mieszkali�my razem z bratem Michelem w r�nych domach jezuickich naszej bliskowschodniej prowincji. Pracowali�my razem, razem du�o rozmawiali�my, �miali�my si� codziennie i czasem troch� z�o�cili�my, ale bardzo rzadko, czyli wcale. Z bratem Michelem nigdy nie by�o �adnych niedom�wie�, �adnych ukrytych my�li i plan�w, zawsze kawa na �aw� i to sobie bardzo chwal�.

Brata Michela potocznie nazywano Abuna Frere. Abuna, poniewa� by� jezuit� tak jak inni ojcowie na naszej plac�wce, a poniewa� do wszystkich zwracano si� "nasz ojcze", czyli po arabsku "abuna", dodaj�c nast�pnie do tego konkretne imi�, na przyk�ad moje i wtedy by�em abun� Zygmuntem, to samo zastosowano i do brata Michela, s�dz�c, �e francuskie "frere", czyli "brat", to jego imi� chrzcielne. Zwracano si� wi�c do niego: "abuna Frere", czyli po polsku "ojcze bracie".

Jego rodzice pochodzili z Syrii, z jednej ze wsi chrze�cija�skich le��cych na obrze�ach pustyni. Za prac� udali si� najpierw do Homs, a potem do Libanu, w okolice Zahle. Tam Michel pozna� jezuit�w. By� ministrantem w ich ko�ciele parafialnym i jednocze�nie sanktuarium Maryjnym w Tanail. Wszyscy go bardzo lubili z racji jego pogody ducha, ciekawo�ci �wiata i gotowo�ci do pomocy wszystkim, kt�rzy o cokolwiek go poprosili.

Tam te� oswoi� si� z j�zykiem francuskim i dzi�ki temu nie mia� potem trudno�ci z porozumiewaniem si� we francuskim nowicjacie. Zosta�, tak jak tego pragn��, bratem zakonnym i wr�ci� do siebie, na Wsch�d. Wyr�nia� si� nadzwyczajn� zdolno�ci� adaptacyjn�, zachowuj�c wsz�dzie tam, gdzie si� znajdowa�, sw�j niepowtarzalny charakter "abuny Frere’a". By� pod tym wzgl�dem mistrzem albo po prostu by� sob� i nie odczuwa� potrzeby, aby udawa� przed innymi osobowo�ci, jakiej nie posiada�.

N�cono go kiedy�, doceniaj�c jego pe�n� prostoty m�dro��, znajomo�� liturgii i dobre imi� w�r�d ludzi, aby porzuci� jezuit�w, wr�ci� do prawos�awia i swojego rytu syriackiego, o�eni� si� i obj�� syriack� parafi� w jednym z kraj�w Ameryki �aci�skiej. Kiedy przyn�ta na niego nie podzia�a�a, a prawos�awia, jak i ca�ej swojej rodziny nigdy si� nie wyrzek� i nie wyrzeka, sugerowano mu, �e b�d�c bez�ennym zakonnikiem, mia�by du�e szanse zostania biskupem. Abuna Frere zby� te sugestie szczerym �miechem, bez �adnej ukrytej nostalgii. On lubi� po prostu by� sob�, czyli bratem Michelem. Takie mia� bowiem od Boga powo�anie.

Podczas r�nych spotka� interkomunitarnych jego wybierano najcz�ciej, aby animowa� liturgi�, bo chocia� sam by� obrz�dku syriackiego, to w zakonie przyj�� i z�y� si� z obrz�dkiem �aci�skim. Pozna� i pokocha� r�wnie� modlitw� Ko�cio�a w obrz�dku bizantyjskim, maronickim i koptyjskim. Maj�c doskona�� pami�� i mnogo�� okazji, aby bra� udzia� w r�nych ko�cielnych uroczysto�ciach, sta� si� g��wnym liturgicznym ekspertem-praktykiem. �yczliwy i bardzo pogodny zjednywa� sobie ludzi. Z nadzwyczajn� �atwo�ci� stawa� si�, zgodnie ze swoim imieniem, bratem wszystkich ludzi i przez og� by� tak w�a�nie traktowany.

Kiedy wybuch�a wojna w Syrii, abuna Frere przebywa� w Egipcie, na jezuickiej plac�wce w Kairze. Gdy front wojenny przewali� si� przez Homs, on jako pierwszy zosta� wys�any do naszego domu w zrujnowanej walkami dzielnicy Bustan Diwan i zamieszka� tam, zupe�nie sam, z zupe�nie �wie�� jeszcze mogi�� swojego wielkiego przyjaciela, o. Fransa van der Lughta, kt�ry zosta� zamordowany kr�tko przed uwolnieniem tej dzielnicy przez si�y rz�dowe. Z wojennej konieczno�ci, a wszyscy twierdz�, �e to z woli Bo�ej, o. Frans zosta� pochowany na miejscu, gdzie go zamordowano, to znaczy wewn�trz podw�rca klasztornego, w ma�ym wewn�trznym ogr�dku, bardzo blisko naszej klasztornej jadalni. Tak si� z�o�y�o, �e by�o to miejsce, gdzie zwykle przyjmowa� on ludzi przybywaj�cych do niego z ca�ej Syrii.

Na pocz�tku brat Michel nie mia� miejsca w zrujnowanym domu, gdzie m�g�by si� noc� do snu u�o�y�, i zadomowi� si� na pewien czas w starej, nieu�ywanej kaplicy. Jego zainstalowanie si� w tych ruinach by�o aktem du�ej odwagi i niez�omno�ci ducha. Okaza�o si� te� niezwykle po�yteczne dla tych, kt�rzy powoli wracali do zrujnowanego miasta.

Niczego praktycznie nie by�o w tych ruinach, ��cznie z pr�dem elektrycznym i wod�. Przybysze marzyli o powrocie do swoich dom�w, tymczasem ich dom�w ju� nie by�o. By�y tylko jakie� �ciany i to nie wszystkie, jakie� dziury po oknach i drzwiach, jakie� szcz�tki mebli. Smutni, zm�czeni i zaniedbani nie wiedzieli, jak rozpocz�� ycie w miejscu, gdzie si� zatrzymali, ale na szcz�cie by� brat Michel.

Sta� si� wa�nym punktem odniesienia dla tych, kt�rzy powracali do miasta. Najcz�ciej byli to chrze�cijanie, bo dzielnica Bustan Diwan przed wojn� by�a g��wnie przez nich zamieszkana. Odwiedzali go r�wnie� muzu�manie. Nie by�o to zreszt� nic nadzwyczajnego, bo jezuici mieli z nimi dobre kontakty z racji szko�y, kt�r� tutaj prowadzili i kt�ra mia�a bardzo dobr� renom� i wysokie uznanie.

Fenomen abuny Frere’a szybko zacz�� nabiera� rozmachu. Wraz z grup� os�b, kt�re wsp�pracowa�y wcze�niej z o. Fransem, zorganizowa� kuchni� i zacz�to wydawa� obiady. Tutaj te� ci, kt�rzy przychodzili, mogli nape�ni� bidony wod� i na�adowa� telefony kom�rkowe, aby mie� kontakt ze �wiatem.

Tutaj te� abuna Frere zacz�� organizowa� "sahrat ind�ylije", czyli wieczory z Ewangeli�, oraz wieczory przy herbacie z rozrywkow� gr� w karty. Gdy rozmawiaj�c ze mn� kto� o tym wspomnia�, brat Michel szybko doda�, �e nie by�a to gra na pieni�dze, kt�rych i tak na dobr� spraw� nikt nie mia�, bo do miasta �ci�ga�a na og� biedota, kt�ra nie mia�a mo�no�ci wynajmowania mieszkania gdzie indziej.

W zupe�nie naturalny spos�b zacz�to w obr�bie tej ma�ej grupy os�b wsp�pracowa� ze sob�, wspieraj�c si� wzajemnie w rozwi�zywaniu r�norakich problem�w, jakie si� pojawia�y. Wytworzy� si� w ten spos�b pomi�dzy nimi braterski, wsp�lnotowy klimat. Dawa� on ludziom nadziej� na przysz�o�� i pozwala� przetrwa� najtrudniejszy czas pierwszej aklimatyzacji.

S�ysz�c opowiadania ludzi, kt�rzy byli �wiadkami pocz�tk�w �ycia w Bustan Diwan, mia�em wra�enie, �e m�wi� oni o jakim� tajemniczym ognisku, z kt�rego ogie� by� brany po to, by rozpali� inne miejsca, gdzie wia�o jeszcze groz� i ch�odem. W ten spos�b niekt�re ruiny umar�ego miasta zacz�y si� stawa� ogniskami nowego �ycia, kt�re przyci�ga�o innych, coraz to nowych, aby oni r�wnie� zakorzenili si� na powr�t w tej zmaltretowanej przez ludzi ziemi.

Brat Michel nawet nie wiedzia�, jak wielkim by� on "rozpalaczem", ale jemu na tej wiedzy specjalnie nie zale�a�o i dzisiaj te� tym si� nie chwali. Nie robi� tego na pokaz, ale dlatego, �e taki jest jego styl �ycia, albo inaczej m�wi�c - taki jest ewangeliczny charyzmat abuny Frere’a.

barmal · Miejscowosc: Nowy S�cz

Jak pi�knie Pan B�g dzia�a-gdy jeste�my dla Niego!

Giga · Miejscowosc: Lublin

No...

dbb · Miejscowosc: Aleppo

W Syrii chrzescijanie starali sie zyc po chrzescijansku. Pomoc innym byla oczywistoscia. Cenili to muzulmanie i starali sie byc im podobnymi.